Door Richard de Jong
De T (technologie) in ICT kan gepersonaliseerd leren mogelijk maken. Maar alleen als de I (informatie) en C (communicatie) voldoende aandacht krijgen. Start de sociale implementatie van deze innovatie op school dus met de vraag: Wat verstaan wij precies onder gepersonaliseerd leren?
De vorige keer schreef ik over de transitie van klassikaal en overdrachtelijk onderwijs naar gepersonaliseerd leren en beschreef ik welke vragen (waarom-hoe-wat) u in welke volgorde moet stellen alvorens u van start kunt gaan. Deze keer zoom ik in op wat gepersonaliseerd leren is. Vindt u het ook lastig om daar een goed antwoord op te geven?
Naast technologie ook werken aan informatie en communicatie
In mijn vorige blog kwam ICT niet voor. Dat komt omdat pas na de ‘wat’-vraag de inzet van ICT, met de elo van itslearning als één van de vele instrumenten, om de hoek komt kijken.
Ik ben ervan overtuigd dat de ‘T ‘ in ICT gepersonaliseerd leren mogelijk kan maken, mits de ‘I’ en de ‘C’ van ICT genoeg aandacht krijgen. De technologie van itslearning gaat u helpen het doel te bereiken en de technische implementatie is het eenvoudigste onderdeel.
Het meest lastige is echter de sociale implementatie. Hoe communiceert u wat en wanneer met wie? Hoe krijgt u de collega’s mee op reis? Hoe zorgt u dat weerstand verandert in motivatie, dat collega’s eigenaarschap gaan voelen en dat de transfer daadwerkelijk op gang komt en goed verloopt? Daar zijn instrumenten voor en in mijn komende weblogs zal ik zulke instrumenten en mijn ervaringen met u delen.
Op zoek naar dé definitie van gepersonaliseerd leren
Voor wat betreft het realiseren van gepersonaliseerd leren. Het is zaak om eerst voor uzelf helder te krijgen wat u eronder verstaat. En dat mag best afwijken van wat andere scholen eronder verstaan. Een eenduidige definitie is daarom volgens mij niet te geven. U kunt zoeken op het web, verschillende definities nemen en op een rij zetten en er dan één kiezen die het beste bij uw onderwijs past.
Beter is het om in een gezamenlijke brainstorm breed uit te waaieren met uw gedachten: waar denkt u aan als u ‘gepersonaliseerd leren’ hoort? Noteer uw gedachten middels kernwoorden in een mindmap en houd uw visie, ambities, kernwaarden en uitgangspunten bij de hand. Betrek collega’s en misschien ook leerlingen bij dit proces. Aan het einde van het proces focust u juist weer: verzamel de uitkomst(en) en kom niet alleen tot een definitie, maar ook tot een gezamenlijke serie uitspraken over wat u belangrijk vindt voor het gepersonaliseerde onderwijs dat u wilt vormgeven. Uitspraken die beginnen met: “Wij geloven/vinden dat…” werken inspirerend.
Een mindmap helpt bij het vormen van een gezamenlijke definitie. Klik op de afbeelding voor tips bij het maken van een mindmap.
Kan het voltallige team zich vinden in de definitie en de uitspraken? Heeft iedereen hetzelfde beeld van wat gepersonaliseerd leren op uw school zou moeten zijn? Is er een antwoord op de vraag: waarom gaan we dit doen? Dan pas kunt u verder met het bepalen van de strategie: hoe gaan we dit aanpakken?
Samenwerking en context geven waarde
Mocht u nu teleurgesteld zijn omdat u hoopte een eenduidige definitie van gepersonaliseerd leren te krijgen… persoonlijk spreekt de definitie van Wilfred Rubens mij wel aan: “Leertrajecten die zijn afgestemd op het individu en waarbij de individuele lerende invloed heeft op de vormgeving van het leerproces, rekening houdend met datgene wat hij of zij al kan, kent en wil.” Aandachtspunt hierbij is dat gepersonaliseerd leren en individueel leren niet hetzelfde zijn.
Echter, een definitie die u gezamenlijk tot stand brengt binnen de context van uw school, is aansprekender dan een definitie die u ergens anders vandaan haalt. Laat bovenstaande definitie dan ook niet meer dan een hulpmiddel zijn.
Meer weten?
In mijn volgende blog vertel ik hoe itslearning een bijdrage kan leveren aan gepersonaliseerd leren. Rome is niet in één dag gebouwd: de weg naar gepersonaliseerd leren is lang, er zijn vele randvoorwaarden en alles hangt met alles samen. Ik zal niet met oplossingen komen die altijd en overal werken, maar hoop u met mijn ervaringen en onze digitale leeromgeving wel te kunnen inspireren. Neem gerust contact met mij op om in gesprek te gaan over gepersonaliseerd leren en de rol van ICT op uw school.
Over de auteur
Richard de Jong volgde de lerarenopleiding aan de HR&O, heeft tien jaar gewerkt in het voortgezet onderwijs als docent Natuurkunde en werkte zeven jaar in de ICT, onder andere als projectleider en adviseur ICT-voorzieningen bij Kennisnet. Hij was vijf jaar freelance consultant ICT-voorzieningen. Tegenwoordig is hij werkzaam als onderwijskundig adviseur bij itslearning. Hij helpt scholen om het itslearning leerplatform een plek te geven in het onderwijsproces, zodanig dat dit aansluit bij de ambities van de school.
